Turuncu Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği - Antalya
Diş taşı diğer adı ile tartar ağız temizliğinden 12 saat sonra biriken bakteriler dişte plak oluşumuna sebep olur. Plak tükürüğümüzde bulunan mineraller ile birleşerek dişler üzerinde tutunur. Diş yüzeyine tutunan plaklar belirli bir süre sonra dişin yüzeyindeki pürüzlülüğün artmasına sebep olur. Bu pürüzlülüğün üzerine yeni plakaların gelmesiyle birlikte diş taşına dönüşürler.
Diş taşı özellikle dişlerin arasında kök ile diş eti arasında birikir. Üst dişlerin yanağa bakan iç yüzeylerinde ve alt dişlerin iç yüzeylerinde oluşumu sık görülür.
Diş eti çizgisinin üzerindeki birikintiler sarı ya da bronz renkte olur. Diş taşı ayrıca diş eti çizgisinin altında da görülür. Diş eti çizgisinin altında gelişen diş taşları kahve rengi ya da siyah renkli olarak görülür.
Diş taşlarını %30’u canlı bakteriler oluştuğundan ağız içi enfeksiyonu, diş eti çekilmesi ve hatta çene kemiği erimesine neden olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı düzenli aralıklarla diş taşı temizliği yapılması ağız sağlığı için önemlidir.
Ağız hijyenine yeterli özen gösterilmemesi, diş taşı oluşumunun en önemli nedenlerindendir. Günlük diş fırçalamanın ihmal edilmesi ve diş ipi ile diş aralarını temizlenmemesi, diş taşı oluşumunu hızlandırır.
Düzenli temizlik yapılmayan dişler, bakteri plağı oluşumuna neden olmakta, bu bakteri plağı tükürükteki minerallerle birleşerek zamanla diş taşına dönüşmektedir.
Diş taşını alacağınız birkaç önlemle engelleyebilirsiniz.
Bu önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Diş taşı temizliğinde farklı yöntemler uygulanabilmektedir. Tartar temizliği, ultrasonik cihazlar ve manuel el aletleri kullanılması suretiyle iki farklı şekilde yapılmaktadır. Genelde, plakların ve diş taşlarının diş eti seviyesinde olduğu durumlarda ultrasonik cihazlar kullanılırken, bu cihazların ulaşamadığı diş etlerinin içerisine yerleşmiş tatarların ve iltihapların temizlenmesinde ise manuel el aletleri kullanılmaktadır. Diş taşı temizliğinin nasıl yapılacağına diş eti sağlığı ve diş taşlarının konumu gibi durumlar etkili olmaktadır.
Diş üzerinde bulunan bakteri plağının sertleşmesiyle birlikte sarı veya kahverengi görünümlü diş taşlarının temizlenmesinde kullanılan yöntemdir. Diş taşlarının henüz diş eti dokularına zarar vermediği ve hastada herhangi bir diş eti rahatsızlığı olmadığı durumlarda dişlerin kavitron adı verilen bir ultrasonik cihaz ile tatardan arındırılması işlemidir. Bu işlemde genellikle hastaya anestezi uygulanmaz. Detertraj işlemi dişlere zarar vermez aksine diş taşlarının neden olabileceği ileri seviye diş eti hastalıklarının önlenmesini sağlar.
Diş taşlarının düzenli olarak temizlenmediği durumlarda diş taşları diş etlerine doğru ilerlemeye devam eder. Bu durum diş etini destekleyen dokuların zarar görmesine neden olur. Diş eti dokusunun zarar görmesinden dolayı dişler, diş etinden ayrılmaya başlar ve diş taşlarının biriktiği boşluklar oluşur. Bu durumda diş eti iltihaplanasıda olabileceğinden diş taşlarının yüzeysel değil derinlemesine temizlenmesi gerekmektedir. Bu tedavi yöntemi dişin köküne doğru ilerlemiş taşların ve hastalıklı dokuların kazınması işlemidir. Diş etinin yaklaşık 3 mm altına uygulama yapılacak olması sebebiyle hastaya lokal anestezi uygulanır. Küretaj işlemi; diş eti hastalıklarına ilişkin diş eti kanaması, diş eti çekilmesi ve diş eti şişmesi gibi belirtilerin görüldüğü durumlarda uygulanmaktadır.
Detertraj ve küretaj işlemlerinin her ikisi de tartar temizliğinde kullanılan yöntemler olmasına rağmen uygulandıkları durumlar açısından farklılık göstermektedir. Detertraj uygulaması; diş seviyesinde olan diş taşlarının temizlenmesini sağlayan yüzeysel temizlik işlemidir. Küretaj tedavisi ise diş etine doğru ilerleyen diş taşlarının diş etinde enfeksiyona ve çeşitli rahatsızlıklara neden olmasını engellemek için yapılan derin temizleme işlemidir. Detertraj tedavisi, küretaj işlemine göre nispeten daha kolay bir tedavi yöntemidir. Ultrasonik cihazlar detertraj işleminde yeterli olmakta fakat küretaj işleminde manuel aletlerinde kullanılması gerekmektedir. Detertraj işleminde hastaya anestezi uygulanmazken küretaj tedavisinde lokal anestezi uygulanır.
Polisaj; diş taşlarının detertraj ya da küretaj tedavilerinden uygun olan yöntem ile temizlenmesinden sonra uygulanan diş cilası işlemidir. Diş taşı temizliğinden sonra diş cilası yaptırmak da oldukça önemlidir. Polisaj, diş yüzeylerindeki pürüzsüzlüğün korunmasını sağlayarak yeniden bakteri ve plak oluşumunun önüne geçer. Bu işlem aynı zamanda kafein içerikli besinler ile tütün ürünlerinin kullanımına bağlı olarak diş yüzeyinde oluşan lekelenmelerin giderilmesinde de tercih edilmektedir.
Polisaj işlemi; diş hekimi tarafından elektronik fırça yardımıyla maddenin diş yüzeylerine sürülmesi şeklinde uygulanır. Polisaj uygulaması yaklaşık olarak 20 dakika sürmektedir.
Diş taşı; dişin doğal yapısına aykırı yabancı bir maddedir. Sağlıklı dişte diş eti ve diş kökü birbirine yapışık halde bulunurken diş taşı temizliğinin yapılmadığı durumlarda diş eti ve diş birbirinden ayrılmaya başlar. Diş etrafında oluşan boşluklara diş taşı dolar ve rutin diş temizliğinin düzgün yapılmasına engel olur. Diş taşları temizlenmezse diş eti çekilmesi, diş eti iltihaplanması, diş kayıpları ve hatta çenede kemik erimesine neden olur. Diş tartarı temizliğinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için diş doktoru tarafından ve yılda en az iki defa yapılması gerekmektedir.
Diş taşı temizliği düzenli olarak yapıldığında;
Düzenli olarak diş taşı temizliği yapılması durumunda (diş eti hastalığının olmadığı durumlarda uygulanan detertraj yöntemi), lokal anestezi ile uygulanan küretaj yöntemi kullanılmasına gerek kalmayacaktır. Küretaj yöntemi, derin ve yoğun diş taşlarının olduğu durumlarda uygulandığından, detertraj işlemine göre hasta için zor olabilmektedir.
Sağlıklı dişte diş eti ve diş kökü birbirine yapışık halde bulunurken diş taşı temizliğinin yapılmadığı durumlarda, diş eti ve diş birbirinden ayrılmaya başlar. Diş etrafında oluşan boşluklara diş taşı dolar ve rutin diş temizliğinin düzgün yapılmasına engel olur. Diş taşları temizlenmezse diş eti çekilmesi, diş iltihaplanması, diş kaybı ve hatta çene kemiği erimesine neden olabilir.
Diş sağlığımıza dikkat etmediğimizde oluşan plak zamanla sertleşerek diş taşına dönüşmektedir. Günlük diş temizliğimizde fırçalamanın yanı sıra diş ipi kullanarak bu durumun oluşmasını engelleyebiliriz. Ancak sertleşmiş diş plakları zamanla diş taşına dönüşeceğinden artık bu diş taşlarını evde temizlemek kolay olmayacaktır. Diş ipi ile yapılan sert müdahaleler bazı durumlarda diş etine hasar verebilmektedir. Diş etlerinin hasar görmesi ise iltihabi riskler doğuracağından detaylı tartar temizleme işleminin diş hekimi kontrolünde yapılmasında fayda bulunmaktadır.
Diş taşı; ağızda yaşayan bakterilerin, yediğimiz yiyecekler içerisinde bulunan kalsiyum ve diğer maddeler ile birleşmesinden oluşur. Dişte oluşan tartar yapı itibari ile serttir. Henüz yüzeysel olan diş taşlarını fırçalama ile temizlemek mümkün olsa da gözle görülür diş taşlarının fırçalama ile temizlenmesi mümkün değildir
Diş tartar temizliği yapıldıktan sonra günlük ağız bakımlarının düzenli olarak yapılması çok önemlidir. Günde en az iki kere fırçalama yapılması ve diş ipi kullanılması plak oluşumunun önüne geçecektir. Bununla birlikte periyodik olarak yapılacak diş kontrolleri sayesinde diş taşı oluşumu tekrarlamayacaktır.
Diş taşı temizletmek bilinenin aksine ağız sağlığımız için oldukça faydalı bir işlemdir. Diş taşı temizliğinin zararlı olduğuna dair söylemlere ilişkin bilimsel bir açıklama bulunmamaktadır. Düzenli olarak yaptırılmayan diş taşı temizliği diş taşlarının diş eti seviyesinin altına inerek diş kayıpları ve kemik kayıpları gibi birçok diş hastalığına sebep olmaktadır.
Diş taşı temizliğinde, hekimler tarafından ultrasonik ve manuel aletler kullanılmaktadır. Bu ekipmanlar diş minesine herhangi bir zarar vermeyeceğinden dişlerin incelmesine de neden olmaz. Diş taşı temizliği sonrası dişler daha canlı ve parlak gözükür.
Diş hekimleri tarafından diş taşı temizliğinin yılda 2 kez yapılmasının uygun olduğu belirtilmektedir. Diş taşı temizliği yapıldıktan 6 ay sonra gideceğiniz rutin diş sağlığı kontrollerinde hekiminiz tarafından yeniden değerlendirilerek diş taşı temizliğinin ne zaman yapılacağına karar verilir.
Diş taşı temizliği; genel olarak 25-30 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanmaktadır. Ancak bu süre; kişilerin diş taşlarının diş eti seviyesinin altına kadar inmiş olduğu ya da diş eti hastalıklarına ait semptomların görülmeye başladığı durumlarda değişkenlik göstermektedir.
Diş taşı temizliği fiyatı; Türk Diş Hekimleri Birliğince belirlenmiş olan taban fiyatın yanı sıra
Diş taşı yapı itibari ile sert bir maddedir. Bu nedenle diş yüzeyine yapışmış olan diş taşlarını, bir diş doktoru tarafından diş minelerine zarar vermeyen manuel (kretuarla) ya da ultrasonik (kavitron) cihazlarıyla ayırması uygun olacaktır.